Wpływ odczynu na właściwości gleby i warunki wzrostu roślin

Czego się dowiesz z tego artykułu?

• Wpływ odczynu na właściwości gleby i warunki wzrostu roślin,
• właściwości chemiczne – dostępność składników pokarmowych,
• regulacja odczynu gleby – cele,
• odczyn gleby (pH) a aktywność mikroorganizmów,
• optymalne przedziały odczynu niektórych procesów i grup mikroorganizmów.

Wpływ odczynu na właściwości fizyczne gleby

Wapń (Ca²⁺)

obok próchnicy, minerałów ilastych i śluzów bakteryjnych stanowi podstawowe lepiszcze agregatów glebowych.

Powstałe w glebie o uregulowanym odczynie koloidy mineralno-organiczne wysycone wapniem cementują gruzełki (tworzy się tzw. struktura gruzełkowata) i uodparniają je na działanie wody (przeciwdziałają zamuleniu gleby – powstawaniu warstw zagęszczonych).

Jest to bardzo korzystne i ważne zjawisko, szczególnie na glebach ciężkich, gdyż gleby te dłużej utrzymują wilgoć, nie zlepiają się, zaś wysuszone nie twardnieją (nie tworzą na swojej powierzchni skorupy), w związku  z czym są łatwiejsze w uprawie.

Jednocześnie rośliny uprawiane na glebach posiadających strukturę gruzełkowatą lepiej rozwijają system korzeniowy (gleby te charakteryzują się dobrymi stosunkami wodno-powietrznymi), a w związku z tym mają do dyspozycji więcej wody i składników pokarmowych.

Właściwości chemiczne – dostępność składników pokarmowych

Dostępność składników pokarmowych zależy w głównej mierze od pH gleby. Jak możemy zauważyć na wykresie poniżej optymalne pH do większości makroelementów znajduje się w przedziale od ~6,0 do ~7,2.

Odczyn gleby (pH) a aktywność mikroorganizmów

Nadmiar kwaśnych kationów w glebie zmniejsza aktywność mikroorganizmów:

• Rozkładających resztki roślinne (amonifikacja); zmniejszenie szybkości uwalniania składników mineralnych z resztek roślinnych i nawozów naturalnych  wprowadzanych do gleby,
• utleniających azot amonowy do azotanów (nitryfikacja); gorsze zaopatrzenie roślin uprawnych w azot i w rezultacie wolniejszy wzrost roślin,
• wiążących azot atmosferyczny (azotobakter, większość bakterii żyjących w symbiozie z roślinami wyższymi)

Optymalne przedziały odczynu niektórych procesów i grup mikroorganizmów 

• Amonifikacja / 6,5-8,5
• Nitryfikacja / 6,9-8,0
• Azotobakter / 7,0-7,8

Regulacja odczynu gleby – cele

Główne

• Wzrost lub utrzymanie plonów roślin uprawnych!!!,
• zmniejszenie kosztów!!!

Cząstkowe

• Usunięcie toksyczności glinu i manganu,
• wzrost aktywności fizjologicznej rośliny,
• poprawa struktury gleby,
• uruchomienie składników mineralnych,
• wzrost aktywności biologicznej gleby. 

Podsumowanie

Odpowiedni odczyn gleby ma ogromne znaczenie zarówno na pobieranie składników pokarmowych jak również toksyczność glinu (pełne omówienie w lekcji 8 kursu “Nawożenie rzepaku“) oraz na zubożenie kompleksu sorpcyjnego.

Dla dociekliwych

Sprawdź również:

Warto zapoznać się jeszcze z kilkoma istotnymi tematami:

• Wpływ odczynu na właściwości gleby i warunki wzrostu roślin
• Właściwości chemiczne – toksyczność glinu:
  
  • Pochodzenie jonów glinu w glebie
  • Formy glinu w roztworze glebowym
• Właściwości chemiczne – zubożenie glebowego kompleksu sorpcyjnego
• Produktywność gleb – rola wapnia
• pH a związki fosforu w glebie
• Wapnowanie a wzrost akumulacji azotu 

PS

Jeżeli interesują Cię powyższe punkty, znajdziesz je w kursie video nawożenie rzepaku. Jest to pełne rozwinięcie tematu wpływu odczynu na właściwości gleby i warunki wzrostu roślin. Znajdziesz tam szczegółowe omówienie powyższych punktów wraz z komentarzem Eksperta.

➊ Nawożenie rzepaku
➋ Główne błędy w nawożeniu rzepaku
➌ Nawożenie kapusty
➍ Fertygacja i nawadnianie