Odżywianie roślin rzepaku przez liście. Czynniki determinujące pobieranie składników.

Czego się dowiesz z artykułu “Odżywianie roślin rzepaku przez liście. Czynniki determinujące pobieranie składników.“?

• Fizjologia pobierania składników pokarmowych w odżywianiu dolistnym oraz czynniki determinujące ten proces,
• kanaliki w kutykuli,
• warunki atmosferyczne a pobieranie składników z roztworu,
• masa atomowa/cząsteczkowa.

Aby zabieg odżywiania dolistnego był efektywny, większość cieczy roboczej powinna trafić do rośliny. Czy tak się dzieje? Przyjmuje się, że efektywność przenikania składników pokarmowych przez liść waha się od kilku do kilkudziesięciu procent. Od czego to zależy? Omówię w dzisiejszym newsletterze.

Punkty wejścia cieczy roboczej do rośliny

• Kutykula – w ten sposób do wnętrza rośliny przenika tylko niewielka ilość cieczy roboczej,
• kanaliki w kutykuli – kanaliki wodne lub ektodesmy – główny punkt wejścia cieczy roboczej do rośliny,
• aparaty szparkowe – istotne, że w określonych sytuacjach aparaty szparkowe są zamknięte (np. w nocy czy przy zbyt wysokiej temperaturze), co się z tym wiąże nie będą efektywnym sposobem wejścia cieczy roboczej do rośliny.

Kanaliki w kutykuli

Ilość ektodesmów jest uzależniona od uwilgotnienia liścia. W związku z tym należy pamiętać aby zabiegi dokarmiania dolistnego robić w pełnym turgorze rośliny (roślina nie zwiędnięta). Podczas kiedy roślina jest zwiędnięta ektodesmów jest mniej lub/i mają mniejszą średnicę. Co za tym idzie możliwość wnikania cieczy roboczej jest mocno ograniczona.

Warunki atmosferyczne a pobieranie składników z roztworu 

• Temperatura – optymalna 15-20°C. Powyżej 25°C istnieje większe ryzyko uszkodzenia rośliny oraz zmniejszona efektywność zabiegu dokarmiania (szybsze odparowanie cieczy z liścia, składniki zostają na liściu zamiast dostać się do liścia),
• łagodny wiatr (poniżej 5 m/s). Większy wiatr powoduje znoszenie cieczy roboczej, to z kolei powoduje nierówną aplikację,
• brak opadów – co najmniej 24 godziny od zabiegu. Niektóre preparaty maja krótszy okres wnikania składników do rośliny. Warto jednak pamiętać, że do 24 godzin bez opadów będzie optymalnym czasem aby roślina mogła pobrać z liścia aplikowane składniki pokarmowe.
• wilgotność – powyżej 70% wilgotności względnej powietrza. Jak zachowują się ektodesmy możemy zobaczyć na poniższym schemacie. Wyższa wilgotność powietrza pozwala na “odczopowanie”/udrożnienie ektodesmów. Zwiększa sie również ich średnica – co przekłada się na większe pobranie cieczy przez roślinę. 

Masa atomowa/cząsteczkowa

Należy również pamiętać, że pobieranie jest związane z wielkością atomu/cząsteczki – przenikanie może być ograniczone ich wielkością

• ¹Kanaliki w kutykuli (ektodesmy) – 0,3 – 1,2 nm,
• ²aparaty szparkowe – do 43 nm.

¹[Pop i in., 2005]
²[Schonherr i Luber, 2001]

Definicje

Kutykula (łac. cuticula)¹

w botanice zwana też nabłonkiem, to cienka warstwa pokrywająca zewnętrzną ścianę komórek epidermy, okrywającej wszystkie organy nadziemne roślin, z wyjątkiem pędów drewniejących. Tworzy cienką, ciągłą warstwę na powierzchni całej rośliny z przerwami jedynie w miejscu porów między komórkami szparkowymi.

Podstawową funkcją kutykuli jest zabezpieczenie rośliny przed utratą wody i wpływem środowiska zewnętrznego. Skład chemiczny kutykuli jest złożony, a związkami budującymi są substancje lipidowe, głównie kutyna lub kutan. Warstwa kutyny powstaje w wyniku procesu kutykularyzacji.

Aparat szparkowy i szparka (gr. stoma jama, szpara)²
struktury wielokomórkowe (aparat) lub dwukomórkowe (szparka) pochodzenia epidermalnego roślin służące do kontrolowanej wymiany gazowej między tkankami wewnętrznymi rośliny i atmosferą.

Źródła
[1,2]: wikipedia.pl

Podsumowanie

Zapamiętaj! Aby zabieg odżywiania dolistnego był skuteczny należy dokarmiać (aplikować preparat) w pełnym turgorze rośliny, przy odpowiedniej temperaturze. Aplikacja będzie skuteczna, jeżeli odbędzie się przy bezwietrznej pogodzie. Po oprysku preparatem zaleca się 24 godzinne okno bez opadów, aby składniki miały szanse dostać się do rośliny.

Dla dociekliwych

Sprawdź również:

Warto zapoznać się jeszcze z kilkoma istotnymi tematami:

• Gęstość i rozmieszczenie aparatów szparkowych na liściu, szt./mm2
  pH cieczy roboczej,
• koncentracja cieczy roboczej,
• surfaktanty lub środki powierzchniowo czynne,
• transport składników mineralnych do wnętrza liścia.

PS

Jeżeli interesują Cię powyższe punkty, znajdziesz je w kursie video nawożenie rzepaku. Jest to pełne rozwinięcie tematu Odżywiania roślin przez liście i czynniki determinujące pobranie składników. Znajdziesz tam szczegółowe omówienie powyższych punktów wraz z komentarzem Eksperta.

➊ Nawożenie rzepaku
➋ Główne błędy w nawożeniu rzepaku
➌ Nawożenie kapusty
➍ Fertygacja i nawadnianie